Dziś zapraszam Was do przeczytania o tym, że autor nie musi od razu zakładać działalności gospodarczej aby wydać książkę…

Wywiad z doradcą podatkowym Pawłem Greszta z książki „Proste wydanie” 

KB: Panie Pawle, czy autor, który nie prowadzi działalności gospodarczej, powinien zakładać firmę, jeśli chce sprzedawać swoje książki? 
PG: Co do zasady autor nie ma obowiązku rejestrowania działalności gospodarczej, żeby sprzedawać swoje książki. Jeżeli jednak chce sprzedawać cyklicznie, w sposób zorganizowany i na większą skalę, to powinien zarejestrować działalność. Granica między stanem, w którym mamy do czynienia z działalnością gospodarczą, a stanem, w którym nie mamy do czynienia z działalnością, jest płynna i uzależniona od wielu czynników. 
Pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć działalność prowadzoną we własnym imieniu i w sposób ciągły i zorganizowany (bez względu na jej rezultat). Jeżeli z pisania autor zamierza uczynić stałe źródło zarobków, powinien założyć działalność gospodarczą. 
Założenie najbardziej podstawowej formy działalności, tj. jednoosobowej działalności, obecnie nie wymaga wielkich nakładów czasu. Działalność możemy zarejestrować nawet bez wychodzenia z domu, o ile posiadamy podpis elektroniczny. 
Trzeba podkreślić, że autor, który nie założy działalności gospodarczej, i tak podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nawet jednak wówczas może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego.

KB: Jak autor, który nie prowadzi firmy, ma rozliczać się ze sprzedaży? 
PG: Podatek dochodowy
Należy rozróżnić dwie sytuacje: jedną, w której autor wydaje książkę za pośrednictwem innego podmiotu (np. wydawnictwa), oraz drugą, w które autor decyduje się samodzielnie wydać książkę. 
W wypadku współpracy z wydawnictwem kwestia rozliczenia jest prostsza: wydawnictwo występuje w charakterze płatnika podatku, czyli od wynagrodzenia autora z tytułu sprzedaży książki pobiera podatek dochodowy i wpłaca go do urzędu skarbowego. Pod koniec roku autor otrzymuje PIT-8C od wydawnictwa, który wprowadza do zeznania rocznego (i na tej podstawie rozlicza się z fiskusem). 
Gdy autor nie posiada działalności gospodarczej i chce wydać książkę własnymi siłami, to przychody ze sprzedaży książek uznamy za przychody z działalności osobistej. 
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody z działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej, publicystycznej, dziennikarstwa (art. 13 ust. 1 Ustawy o PIT). Aby rozliczyć sprzedaż, autor powinien prowadzić (choćby w zeszycie) ewidencję uzyskanych przychodów i poniesionych kosztów, w tym przechowywać potwierdzenia poniesionych wydatków. Jeżeli zdecyduje się pomniejszać przychody o koszty faktycznie poniesione, powinien zadbać o to, aby należycie udokumentować te wydatki (najlepiej imiennymi fakturami, z których jasno wynika, że są związane z działalnością literacką). 

KB: Jak taki przychód rozliczyć? 
PG: Podstawę opodatkowania stanowi dochód z tzw. źródła przychodów (nadwyżka przychodów nad kosztami uzyskania przychodów). Źródłem przychodów będzie działalność literacka/publicystyczna. Autor będzie musiał opodatkować dochód według zasad ogólnych, tj. według skali podatkowej (18%, potem 32%). Jeżeli poniesie stratę, nie ma obowiązku zapłaty podatku. 
Autor może pomniejszyć przychody o koszty podatkowe. Koszty można odejmować ryczałtowo (jako 20% przychodu lub jako koszty faktycznie poniesione). 
Co do zasady ryczałtowe koszty wynoszą 20% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 4 Ustawy o PIT). W mojej ocenie nie można zastosować 50% kosztów uzyskania, właściwych dla praw autorskich, ponieważ autor, który sprzedaje książkę, nie przenosi praw autorskich ani nie udziela licencji; prawa autorskie pozostają przy autorze. 
Alternatywę dla zryczałtowanych kosztów przewidzianych ustawą stanowią koszty faktycznie poniesione (art. 22 ust. 10 Ustawy o PIT). Aby jednak autor mógł je zastosować, musi prowadzić ewidencję kosztów. 
Autor nie powinien również zapominać, że jeżeli uzyskuje dochód z tytułu sprzedaży książek, musi co miesiąc odprowadzać zaliczkę na podatek dochodowy (do 20. dnia następnego miesiąca). Ponadto do 30 kwietnia następnego roku jest zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe, w którym wykaże uzyskane przychody i koszty poniesione w ciągu roku, związane z wydaniem i sprzedażą książki. 

Podatek VAT
Na gruncie podatku VAT kwestią wtórną jest fakt, czy autor posiada firmę czy nie, ponieważ może skorzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług. 
Zwolnienie przysługuje wtedy, gdy wartość sprzedaży nie przekracza 200 000 zł netto (bez VAT-u). Jeżeli autor sprzedawał książki również w poprzednim roku podatkowym, warunek ten odnosi się do przychodów z poprzedniego roku. Gdy autor dopiero rozpoczął sprzedaż książek, limit ten należy ustalać proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których będzie prowadzona dystrybucja książek (nawet bez skutku sprzedaży). 
W wypadku korzystania ze zwolnienia nie ma konieczności rejestracji dla celów VAT-u ani wystawiania faktur. Jednak nawet autor korzystający ze zwolnienia co do zasady jest obowiązany do stosowania kas rejestrujących (z pewnymi wyjątkami). 
Autor rozliczający się z VAT-u jest obowiązany do rozliczania podatku należnego z tytułu każdej dokonanej sprzedaży książek (dla książek drukowanych stawka podatku wynosi 5%, dla e-booków – 23%). 
Autor rozliczający się z VAT-u jest obowiązany prowadzić ewidencję dla celów VAT-u oraz wysyłać pliki JPK_VAT i deklaracje podatkowe z tytułu tego podatku. 
Jednocześnie należy wskazać, że ma możliwość pomniejszenia VAT-u należnego (VAT-u ze sprzedaży książek) o VAT naliczony (VAT zapłacony przy nabyciu towarów i usług związanych z prowadzoną działalnością). Często jest to bardzo korzystne, ponieważ większość rzeczy (usług itp.), które autor nabywa, jest opodatkowana stawką 23%, a sprzedaż książek – stawką 5%. 
Możliwości tej nie posiada autor, który korzysta ze zwolnienia, dlatego powinien rozważyć, czy rezygnacja ze zwolnienia nie będzie dla niego bardziej korzystnym rozwiązaniem. 

KB: Co z książkami, które autor przekazuje jako prezent w celach marketingowych/promocyjnych? 
PG: Gdy autor nieodpłatnie przekazuje książki w celach marketingowych/promocyjnych, może skorzystać ze zwolnienia, o ile wartość nieodpłatnego świadczenia jednorazowo nie przekracza 200 zł i o ile świadczenie nie jest dokonywane na rzecz pracownika autora lub osoby pozostającej z nim w stosunku cywilnoprawnym (zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt. 68a ustawy o PIT). 
Jeżeli autor korzysta ze zwolnienia z VAT-u, dostawa książek w celach marketingowych nie jest objęta opodatkowaniem VAT. Jeżeli natomiast jego działalność jest objęta podatkiem od towarów i usług, wówczas musi wziąć pod uwagę, że co do zasady darowizny są opodatkowane, choć występuje wyłączenie z opodatkowania w sytuacji przekazywania tzw. próbek na cele promocyjne związane z działalnością gospodarczą. Zatem autor korzysta z wyłączenia, gdy celem rozdawania egzemplarzy jest promocja książki. 

KB: A co z autorami, którzy prowadzą działalność gospodarczą, ale nie płacą podatku VAT? Jak wówczas rozliczyć sprzedaż książek? 
PG: Gdy autor prowadzi działalność gospodarczą, kwestia jest bardziej złożona. Po pierwsze, musi wybrać sposób opodatkowania swoich dochodów (skalę podatkową, podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Po drugie, musi samodzielnie prowadzić księgi podatkowe (co może go przerastać i trochę przerażać) lub nawiązać współpracę z biurem podatkowym (takim jak nasze) w zakresie prowadzenia ksiąg. 
Jeżeli chodzi o podatek od towarów i usług, autor korzysta z tego samego rodzaju zwolnienia, o którym była mowa, choć samodzielnie powinien ocenić, czy rezygnacja ze zwolnienia nie byłaby dla niego bardziej korzystna. 

KB: Czy autor, który nie prowadzi działalności gospodarczej, potrzebuje kasy fiskalnej? 
PG: Niezależnie od tego, czy autor korzysta ze zwolnienia podmiotowego czy nie, co do zasady istnieje obowiązek korzystania z kas fiskalnych. Przewidziano jednak zwolnienia z tego obowiązku. Przede wszystkim zwolnienia dotyczą autorów, u których kwota sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł. Gdy autor rozpoczyna działalność lub prowadził ją tylko przez część roku, kwotę dzieli się na liczbę miesięcy, w których działalność była prowadzona. 
Należy wskazać, że zwolnieniu podlega także dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), o ile autor (dostawca) otrzyma w całości zapłatę na konto bankowe lub przekazem pocztowym.

Dziękuję za rozmowę. 
Katarzyna Buk

Wywiadu do książki „Proste wydanie” udzielił:
Paweł Greszta 
doradca podatkowy 
Kancelaria Radców Prawnych i Doradców Podatkowych
Ferretti Bębenek i Partnerzy Spółka Partnerska
www.ferretti-bebenek.pl

Katarzyna Buk

Graficzka, projektantka książek i właścicielka pracowni graficznej 27pixeli. Autorka poradnika dla autorów niezależnych: „PROSTE WYDANIE” oraz „PLANERA AUTORA” (SklepAutora.pl)